Ontwikkelen is een natuurlijk proces.

Ontwikkelen is een natuurlijk proces.

Werken vanuit de basis!

 

Hoe kom je tot ontwikkeling? Doordat je nieuwsgierig bent en de dingen gaat onderzoeken. Dat is de manier die we vanaf de babyperiode gebruiken. Ontwikkelen kan je niet tegen houden, tenzij er niets is om te onderzoeken (verwaarlozing). Een groot deel van dit onderzoeken (ontwikkelen) is door de interactie met de opvoeder. Ouders maken op natuurlijke manier contact met hun kind door plezier. Wereldwijd zie je wanneer een volwassene tegen een baby praat, de stem veranderd (hoger) en er tegelijkertijd gelachen wordt tegen het kind. In het contact staat vooral plezier centraal. Door dit plezier is het ontdekken nog leuker en ongemerkt ontwikkelt zo het kind.

En dat blijft zo voor alle leeftijden, als er ruimte voor is. Maar helaas is het maar al te vaak zo, dat een kind deze natuurlijke motivatie verliest. En dat de volwassene het natuurlijke vertrouwen in deze ontwikkeling verliest. Zeker, er kunnen veel redenen zijn door omstandigheden (ziekte, ongeval, etc. ), dat dit terecht een grote zorg is. Maar doorgaans is het ons onnatuurlijk systeem, door volwassenen bedacht, die het kind deze motivatie afpakken. Door de lat maar steeds hoger te leggen. Door soms al van kleuters zo veel te verwachten () wordt leren niet meer een vanzelfsprekend ontdekkingsproces maar een doelgerichte actie. En daar zit nu precies de spanning.

Kinderen zijn niet doelgericht maar bezig met procesgerichte acties. Ze voelen en genieten van zand. Ze rommelen met schepjes in het zand. Voegen er wat stenen of takjes bij. En genieten. Het hoeft voor hen niets te worden, het IS al plezier en ontdekken. Of als ze gaan tekenen, al tekende komt er een afbeelding tevoorschijn. Of ze gaan duizend keer de glijbaan af, dat is genieten en ervaren wat er kan. Of met de playmobil alles ordenen, verzetten, een spelpositie maken, de poppetjes worden papa’s en mama’s of soldaten en al doende ontstaat er een verhaal. Dat is de manier waarop kinderen bezig zijn met afstemmen, coördinatie, hoeveelheden, wiskunde, natuurkunde, etc.

Het op een stoeltje moeten zitten, het stilzitten, het werken op papier en begrijpen dat het bijv. iets is van honderd jaar geleden (WOII, aardrijkskunde) of hoe de planten zich ontwikkelen (Biologie), is een extra moeilijke inspanning. Dat past niet bij hoe zij gewend zijn (vanuit het brein) om zich te ontwikkelen. Plus dat daar de spanning van de verwachtingen van de volwassene bijkomt, maakt dat voor veel kinderen het naar school gaan niet echt fijn meer is.

Maar wat dan? Moeten we dan alles totaal anders gaan doen? Dat is een mooie maatschappelijke vraag. Natuurlijk kan dat niet zo maar. Het zou wel mooi zijn als we ons er in ieder geval meer bewust van zouden zijn van hoe het kind zich ontwikkeld. Dat zou al erkenning en een begrepen gevoel geven bij kinderen. En vooral op het moment dat het bij een kind niet lukt, dat we met z’n allen dat kind het gevoel geven: ‘natuurlijk lukt dit NOG NIET, dat kan ook eigenlijk nog niet’. ‘Neem je tijd maar, wij vertrouwen erop dat dit vanzelf komt’. Zo geef je een kind kansen om te ontwikkelen op zijn eigen manier. Zonder druk, wat spanning geeft. Zo kan het kind ontspannen blijven en zijn natuurlijke nieuwsgierigheid behouden. Zo kan het kind blijven ontwikkelen. Want dat is niet tegen te houden, als er ruimte blijft. Al deze kleine verschillen van gevoel kunnen een groot effect geven.

Lunteren, 26 mei 2021

Cora van Schaik-Groen, MSc.

Ontwikkelen is een natuurlijk proces.